Lượt xem: 6171
Những yếu tố ảnh hưởng đến văn hoá: Lịch sử
24/04/2023
Văn hoá là một phần quan trọng của đời sống con người. Tuy nhiên, văn hoá không phải là một thể độc lập mà có thể bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố bên ngoài. Văn hoá cũng là một khái niệm phức tạp và đa chiều, thể hiện qua những giá trị, tập quán, ngôn ngữ, nghệ thuật và hành vi của một cộng đồng hay một xã hội. Văn hoá không phải là một thứ cố định và bất biến, mà biến đổi và phát triển theo thời gian và không gian. Văn hoá có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như lịch sử, địa lý, chính trị, kinh tế, tôn giáo, giới tính, tuổi tác, giáo dục và nhận thức cá nhân.
Lịch sử là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến văn hoá. Các sự kiện lịch sử như chiến tranh, thay đổi chính trị hay các cuộc cách mạng có thể ảnh hưởng đến văn hoá một quốc gia hoặc một khu vực nào đó. Những thay đổi này có thể tạo ra sự thay đổi trong cách suy nghĩ, cảm nhận và hành vi của người dân.
Lịch sử được coi là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến văn hoá của một quốc gia hay một khu vực. Các sự kiện lịch sử, như các cuộc cách mạng, chiến tranh hay sự thay đổi chính trị, đều có thể gây ra tác động sâu sắc đến văn hoá của đất nước. Ví dụ, Cuộc cách mạng Công nghiệp ở Anh vào thế kỷ XVIII và XĨ đã có một tác động to lớn đến văn hoá châu Âu. Với việc xuất hiện của máy móc và việc sản xuất công nghiệp hóa, nhiều công việc truyền thống đã bị thay đổi hoặc biến mất. Những người lao động phải chuyển sang làm việc trong các nhà máy, đồng thời cảm thấy bị thất nghiệp và không được đối xử công bằng. Điều này đã góp phần tạo ra một sự thay đổi trong cách suy nghĩ, cảm nhận và hành vi của người dân châu Âu vào thời điểm đó, và ảnh hưởng đến văn hoá của châu Âu trong các thế kỷ tiếp theo.
Một minh chứng khác cho việc lịch sử ảnh hưởng đến văn hoá là chiến tranh thế giới thứ hai đã có một tác động rất lớn đến văn hoá của nhiều quốc gia trên thế giới. Điều này bao gồm cả tác động của chiến tranh đối với văn hoá của các quốc gia thắng cuộc và thất bại. Ví dụ, chiến tranh đã tác động đến văn hoá của Nhật Bản, trong đó bao gồm cả tác động của sự kiện như thảm họa nguyên tử Hiroshima và Nagasaki. Các sự kiện này đã góp phần tạo ra một sự thay đổi trong cách suy nghĩ, cảm nhận và hành vi của người dân Nhật Bản, và ảnh hưởng đến văn hoá của đất nước này trong những năm tiếp theo. Một ví dụ khác là cuộc cách mạng văn hoá ở Trung Quốc vào những năm 1960 và 1970. Trong giai đoạn này, Chủ nghĩa Cách mạng Trung Quốc đã khuyến khích những thay đổi lớn trong văn hoá và giáo dục, với mục tiêu xây dựng một xã hội Cách mạng. Các thay đổi đó bao gồm việc tẩy chay các tư tưởng phương Tây và thay thế bằng tư tưởng của Chủ nghĩa Mác-Lênin, cải cách chữ viết, và thúc đẩy sự tiến bộ trong khoa học và công nghệ.
Ngôi nhà nơi Bác Hồ sinh ra ở làng Sen trở thành địa chỉ văn hoá mang đậm chất lịch sử - Ảnh: Nhật Huy
Ngoài ra, các sự kiện lịch sử cũng có thể gây ra những thay đổi trong cách suy nghĩ, cảm nhận và hành vi của người dân. Chẳng hạn, các cuộc chiến tranh hay các sự kiện đau buồn có thể gây ra sự thay đổi trong tư tưởng, tâm trạng và hành vi của người dân. Một ví dụ về ý này là chiến tranh Việt Nam. Các sự kiện và tình huống đau buồn trong chiến tranh như mất mát thân nhân, bị thương hoặc bị tra tấn, đã gây ra sự thay đổi trong tư tưởng, tâm trạng và hành vi của người dân Việt Nam và của những người tham gia vào chiến tranh. Chiến tranh này đã tạo ra một sự chia rẽ trong văn hoá của Việt Nam, với những tác động kéo dài đến tận ngày nay. Ví dụ như, các tác phẩm nghệ thuật như phim, âm nhạc, và văn học Việt Nam nhiều lần đã thể hiện sự đau khổ và mất mát trong chiến tranh Việt Nam. Ngược lại, những sự kiện vui tươi, như các ngày lễ hay các thành tựu lịch sử, cũng có thể tạo ra một tác động tích cực đến văn hoá và tư tưởng của người dân. Chúng ta sẽ thấy rõ trạng thái này trong ngày Quốc khánh của Việt Nam. Ngày Quốc khánh là một ngày quan trọng trong lịch sử Việt Nam, kỷ niệm ngày độc lập của đất nước và cũng là ngày để người dân Việt Nam tự hào về lịch sử và văn hoá của mình. Ngày Quốc khánh thường được tổ chức với các hoạt động văn hoá và nghệ thuật như hội diễn, trình diễn, triển lãm, hội chợ, cùng với các lễ kính và lễ hội truyền thống. Những sự kiện này tạo ra một tác động tích cực đến văn hoá và tư tưởng của người dân, giúp họ có những trải nghiệm tích cực và thể hiện niềm tự hào về quốc gia và văn hoá của mình.
Ngoài những thay đổi trong suy nghĩ và cảm nhận của người dân, lịch sử và các sự kiện cũng có thể tác động đến nội dung và hình thức của văn hoá. Nhiều cuộc cách mạng thường đi kèm với việc xây dựng lại các tư tưởng và giá trị mới, thay đổi cách thức thực hiện các hoạt động văn hóa, cải cách hệ thống giáo dục, văn hóa và truyền thông. Lịch sử và các sự kiện cũng có thể tác động đến các yếu tố khác của văn hoá như mỹ học, văn chương, âm nhạc và hình ảnh. Tương tự, các sự kiện lịch sử khác như chiến tranh thế giới đã tạo ra một sự thay đổi lớn trong nghệ thuật và mỹ thuật, với các tác phẩm phản ánh những cảnh tượng của chiến tranh và sự thương tâm. Bên cạnh đó, lịch sử và các sự kiện cũng có thể tác động đến văn hóa thông qua sự thay đổi về quan niệm và giá trị của người dân. Sự thay đổi này có thể tác động đến văn hóa trong một thời gian dài và được thể hiện qua các tác phẩm văn hóa, như văn chương, âm nhạc, nghệ thuật, điện ảnh và truyền thông.
Huỳnh Vũ Lam